Een slapeloze nacht. Zonder reden en zonder oorzaak bleef ik maar piekeren. In mijn rondje nachtelijk zappen kwam ik terecht op de RTBF. Het is rond middernacht wanneer gezang in oude kleuren het tv-scherm siert. Een brusselaar vertelt. “De la Marolle à la Roepstrotche” van Alexandre Keresztessy, geeft het volkse Brussel van 1974 weer. Kermesse, de foor, gelach en goed eten. De eigenheid en eigenzinnigheid van de Marollen, en diens bewoners, wordt tentoongesteld. Er wordt gepraat in het Frans en gezongen in het Nederlands. De gastvrijheid en openheid onderstreept de geschiedenis en verscheidenheid.
De zon komt schuchter op en worstelt zich een plaats aan de horizon. Tussen twee regenvlagen door vlieg ik de Proxy Delhaize binnen. De kassierster heeft amper aandacht voor de aanschuivende klanten wanneer ze mijn weinige items inscant, terwijl ze parmantig blijft flirten met de verantwoordelijke voor de automatische kassa’s die op enkele meters staat. Haar donkere krullen geven aan dat je het leven niet zo zwaar moet nemen. De kleuren van haar lippen doen dan weer denken aan Nicki Minaj. Bij het weergeven van het totaalbedrag, blijft ze gewoon staren.
Nederlands hebben ze bij Delhaize Manhattan nog nooit gesproken, ook niet toen ik in 2002 in de Pelikaanstraat kwam wonen. Ook bij de Carrefour Market in City2 hebben ze me nooit aangesproken in het Nederlands, laat staan dat het personeel me ooit een vriendelijke “prettige dag” heeft gewenst. Van gastvrijheid en openheid is hier geen sprake. De stad verandert en zo ook haar inwoners en de gebruiken.
Het defilé markeert het feest van de Belgische staat en de Natie. Eén van de weinige constanten in de Belgische geschiedenis. De afwezigheid van regen ten voordele van een uitbundige zon bevestigt de klimaatsverandering. Ik zet de pijl goed en span de boog. Wat een goed idee om even te ontspannen. Tussen het boogschieten door hoor ik uit eerste hand het reilen en zeilen op de Brusselse middelbare scholen. Ik schiet naast het doel; ieder begin is moeilijk. Het gedrag van de leerlingen, hun desinteresse voor de materie en vooral, het steeds dalende niveau. Er wordt noch deftig Nederlands, noch deftig Frans door de leerlingen gesproken. Attitude is een probleem. Ouders zijn vaak afwezig en de taal onkundig. Maar nieuw is het probleem helemaal niet.
Naast de Belgische vlag staat de Koning voor de Vlaamse Leeuw, de Brusselse Iris en de Waalse Haan. En toch. Het model van twee taalgemeenschappen staat al enige tijd onder druk; Arabisch (18%) is na het Frans (88%), Engels (29%) en het Nederlands (23%), de vierde taal in de hoofdstad. Eén op tien spreekt noch Engels, noch Frans, noch Nederlands. Inertie is de oplossing bij uitstek in de Brusselse politiek voor dit gegeven. Activatiebeleid is er nauwelijks via Actiris, laat staan een aanzet tot integratie. Wereldwijd zijn er voorbeelden genoeg hoe een efficiënt integratiebeleid te voeren. Zo slagen Canada en Israël erin diverse groepen snel op de been te brengen en te laten integreren in multiculturele omgevingen. Het vooruitzicht van een nieuw vluchtelingenkamp in Brussel stemt me triest.
Actief is de Brusselse politiek dan wel weer in andere materie. Wanneer in 2015 Els Ampe de aanleg van een parking onder het Vossenplein aankondigt, steigeren de inwoners in de Marollen. Samen met de voetgangerszone, wordt een onbestaand stadsbeeld opgedrongen die de inwoners niet eigen is. Te veel protest? Dan maar een snel een geïmproviseerde parking op een andere locatie. Of gewoon een uitbreiding van een bestaande parking? Ook dit is een probleem van niveau, meer bepaald dan van het ondermaatse niveau van onze verkozenen. Voor dit type projecten is van inertie geen sprake.
Het laatste restje authentiek Brussel mag dan wel even rusten, het voortbestaan is helemaal niet verzekerd.
Leave a Reply